Mapy przedwojenne

Pierwsza z map pochodzi z roku 1926 r., to jest jeszcze z okresu kiedy ówczesna ulica Dolnobrzeska (Dyhernfurther Strasse) leżała w granicach Deutsch Lissa. Na górze mapy widoczny jest Dyhernfurth, o którym szerzej wspomniałem w dziale poświęconym historii.

Miejscowość Bresa na mapie to dzisiejsza Brzezina, Wilxen to Wilkszyn, Nippern to Mrozów, zaś Marschw. jest skrótem od Marszowic. Dyhernfurther Strasse ciągnęła się pod tą właśnie nazwą prawdopodobnie tylko do granic miasteczka Deutsch Lissa.

1926_dyhernfurthKolejna mapa pochodzi z porównywalnego okresu czasu, ale jest nieco dokładniejsza od poprzedniej. Widać tutaj znacznie lepiej obrys granic Deutsch Lissy, który wypada w okolicach dzisiejszego skrzyżowania z ulicą Junacką. Oznaczenie Vw. Schaferei oznacza folwark Owczarnia (bardzo dobrze rozwinięta hodowla owiec merynosów). Tłumaczy to po części skąd zaczerpnięto obecną nazwę ulicy Owczarskiej. Warto tutaj jeszcze dodać że opisany wyżej punkt, to także i dzisiaj granica zwartej zabudowy i … koniec strefy miejskiej taxi. Dalej roztacza się już tylko Muckerauer Wald czyli Las Mokrzański.

okolice1926Poniższa mapa topograficzna (skala 1:25000) została wydana w roku 1930 r na podstawie wykonanych wcześniej pomiarów. Mapa należy do tzw. serii map Messtischblatter. Pomiary wykonywano przy pomocy stolika mierniczego (Messtisch), od którego nazwę wzięła cała seria tych map. Skrót S.W. (Sagewerk) widoczny na mapie oznacza miejsce w którym znajdował się tartak, okrąg przy oznaczeniu W.T. (Wasserturm) to istniejąca do dzisiaj wieża ciśnień. B.W. (Bahnwärter) wzdłuż linii kolejowej to miejsca rozmieszczenia dróżniczych budek.

1930Kolejna z map pochodzi z roku 1939 i jest najdokładniejszą mapą tych terenów, do jakiej udało mi się dotrzeć. Widać na niej precyzyjnie układ wszystkich ulic, granicę miasta (zaznaczona czerwoną , kreskowaną linią) oraz ówczesną zabudowę (czarne prostokąty).

1939Podobne informacje zawarte są też na wydanej rok wcześniej mapie okolic Wrocławia (jest to fragment planu wydawnictwa „Pharus” opublikowanego przez Adressbuchverlag Sherl w 1938 roku, przedrukowanego w publikacji „Wrocław na dawnych planach 1562 – 1946” wydanej przez Via Nova).

1938Powyższy przegląd nie jest oczywiście kompletny. Celowo pominąłem mapy, które ze względu na skalę nie mogą dostarczyć zbyt wielu szczegółów. Jeśli nie zostało to zaznaczone inaczej, mapy zostały skopiowane z serwisu http://dolny-slask.org.pl.